Գործնական աշխատանք

1. Դո՛ւրս գրել տեքստում եղած թվականները, որոշե՛լ գրության ձևը (արաբական թվանշաններով, այբուբենի տառերով և այլն)։ Թվականները գրել բառերով և նշե՛լ տեսակները։ Դո՛ւրս գրել նաև թվականներով
կազմված բառերը (գոյական, ածական)։

Զվարթնոց. Վաղարշապատի Ս. Գրիգոր. վաղ միջնադարի հայկական ճարտարապետության
հուշարձան Արարատյան դաշտում՝ Էջմիածնից 3 կմ հարավ։
Ըստ հայ պատմիչների վկայության և պահպանված հունարեն արձանագրության՝
կառուցել է Ներսես Գ Իշխանցի (Շինող) հայոց կաթողիկոսը, և նրա գահակալության
տարիներից էլ՝ 641-661, արտածվում է Զվարթնոցի կառուցման ժամանակը։
Ըստ Մովսես Կաղանկատվացու՝ Զվարթնոցը օծվել է 652-ին։ Թ. Թորամանյանի
կարծիքով շինարարությունը սկսվել է 643-ին և հիմնականում ավարտվել 652-ին։
Զվարթնոցը կանգուն է եղել մինչև X դ. վերջը. ավերման պատճառի մասին մեզ
հայտնի պատմական աղբյուրները լռում են։ Ըստ պեղված նյութերի՝ նախքան
Զվարթնոցը այստեղ եղել են հնագույն և IV-V դդ. կառույցներ։ Տեղանքի ցածրիկ,
շրջանաձև բլրակը պարագծով շրջապատված է յոթաստիճան բազմանիստ հենապատով
(բացի հարավարևմտյան մասից, ուր պալատն է)՝ կազմելով սալահատակ
պատվանդան, որի կենտրոնում կառուցվել է տաճարը։ 1905-ին Թ. Թորամանյանը
ստեղծեց Զվարթնոցի գիտական վերակազմությունը։ Ըստ պահպանված
հատակաձևի և այդ վերակազմության՝ կառույցի ծավալատարածական հորինվածքի
կորիզը քառակոնքն է, որը ցածում շրջապատված է երկհարկ պարարկյալ
սրահով (տրամագիծը՝ 35,75 մ), իսկ վերևում՝ կիպ պարփակված գլանային պատով։
Կիսագմբեթ, հիմնական առանցքներով խաչաձև տեղադրված 4 կոնքերը
միմյանց են կապվում բարդ կտրվածքի, զանգվածեղ, վերևում կամարակապ մայր
մույթերով՝ գմբեթակիր քառակուսին, որից անցումը թմբուկի բոլորակին իրականացված
է առագաստների միջոցով։ Կոնքերը, բացի արևելյանից, որը հոծ է և ամփոփում
է բեմը, իրենց ստորին մասում սյունակազմ են (6-ական սյուն, տրամագիծը՝
0,6 մ)։ Սյուներն ավարտվում են կողովաձև, խոյազարդ խոյակներով և
միմյանց կապվում կամարներով։
Ըստ «Հայկական սովետական հանրագիտարանի»

3-երեք-արաբական
641-վեցհարյուր քառասունմեկ-արաբական
661-վեցհարյուր վացունմեկ-արաբական
652-վեցհարյուրհիսուն երկու-արաբական
643-վեցհարյուրքառասուն երեք-արաբական
652-վեցհարյուրհիսուն երկու-արաբական
X-տաս-հռոմեական
IV-չորս-հռոմեական
V-հինգ–հռոմեական
1905-հազարիննհարյուր հինգ-արաբական
35-երեսունհինգ-արաբական
75-յոթանասունհինգ–արաբական
4-չորս–արաբական
6-վեց-արաբական
0,6-զրո ամբողջ վեց տասնորդական-արաբական

2. Գրե՛լ բառերով։
9, 12, 99, 50, 60, 70, 80, 100, 1938, II, III, IV։

9 – ինը
12 – տասներկու
99 – իննսունինը
50 – հիսուն
60 – վաթսուն
70 –յոթանասուն
80 – ութսուն
100 – հարյուր
1938 – հազար ինը հարյուր եռեսունութ
II – երկրորդ
III – երրորդ
IV – չորրորդ

 3.Ո՞ր շարքի բոլոր թվականներն են կազմությամբ պարզ
(արմատական):
1. տասնինը, երեսուն, ինը
2. քառասուն, մեկ, հազար
3. յոթ, միլիարդ, հարյուր
4. տասը, երկու, տասնմեկ
5. ինը, միլիարդ, քսանչորս
6. տասնութ, քսանութ, հարյուր
7. տասնմեկ, երեսուն, երեք
8. տասը, երկու, տասնմեկ

4. Պարզի´ր, թե տրված թվականներն ի՞նչ սկզբունքով են խմբավորվել:

Ա. Տասնմեկ, քսաներեք, քառասունվեց, հիսունչորս, յոթանասունինը, իննսունինը, տասնմեկերորդ, վաթսունութերորդ, երեսունմեկական:

Բ. Հարյուր մեկ, հազար երեք հարյուր երեսուներկու, երկու հազար հինգ հարյուր հիսուներորդ, չորս հարյուր վաթսունական, երեք քառորդ, զրո ամբողջ հինգ տասնորդական:

Գ. Երկու-երկու, քսան-քսան, տասնութ-տասնութ, հարյուր-հարյուր:

5. Տեքստի թվականները բառերով գրի՛ր:

Մարդն իր կյանքի 70-յոթանասուն տարվա ընթացքում միջին հաշվով 50 000 000-հիսուն միլիոն քայլ է անում:  Քաղաքային տրանսպորտով երթևեկող մարդն օրական 2 000-երկու հազար քայլ է անում:
Մարդն իր կյանքի 70-յոթանասուն տարիներից 13-տասնըերեք-ը ծախսում է խոսակցությունների, 6-վեց տարի` ուտելու վրա: Այդ ընթացքում 100-հարյուր տոննա ուտելիք է օգտագործում:
Կյանքի 1/3-մեկ ամբողջ երեք-ը քնած  է անցկացնում:

1. Ի՞նչ է ֆիզիկական մարմինը, ասա՛ տեսակները:
   Ֆիզիկական մարմին նյութական առարկա է, որն ունի զանգված, ձև և ծավալ։ և այլ մարմիններից առանձնացված է արտաքին սահմանով: Ֆիզիկական մարմինների տեսակներն են՝ պինդ, հեղուկ և գազ։
2. Ի՞նչ է նյութ :
   Նյութը դա տարածության մեջ որոշակի ծավալ զբաղեցնող մասնիկների համախումբ է, խիստ որոշակի հատկություններով, կառուցվածքով և զանգվածով օշտված։
3. Ո՞ր նյութերն են կոչվում մաքուր:
   Մաքուր են համարվում այն նյութերը, որոնք կազմված են միատեսակ կառուցվածքային մասնիկներից (մոլեկուլ, ատոմ, իոն):
4. Ո՞ր նյութերն են կոչվում խառնուրդներ:
5. Խառնուրդների ի՞նչ տեսակներ գիտես:
6. Ո՞ր երևույթն է կոչվում ֆիզիկական:
   Ֆիզիկական երևույթը այն երևույթն է, որը տեղի է ունենում նյութի կամ էներգիայի փոխակերպման արդյունքում, բայց նյութի բնութագիրը չի փոխվում:
7. Ո՞ր երևույթն է կոչվում  քիմիական:
   Քիմիական երևույթը այն երևույթն է, որի նյութի կառուցվածքը փոխվում է, և առաջանում է նոր նյութ։
8. Թվարկի՛ր քիմիական ռեակցիայի հատկանիշները:
   Նյութի կառուցվածքի փոփոխություն, Էներգիայի փոփոխություն, Արձագանքող նյութերի փոփոխություն:
9. Թվարկի՛ր քիմիական ռեակցիայի  սկսվելու պայմանները:
   Քիմիական ռեակցիայի սկսվելու համար մանրացում, խառնում, տաքացում և այլն։
10. Ասա՛  նյութի ֆիզիկական հատկությունները:
    Նյութի ֆիզիկական հատկությունները այն հատկանիշներն են, որոնք բնորոշում են նյութի արտաքին տեսքը և կառուցվածքը։
11. Ի՞նչ է ատոմը:
    Ատոմը նյութի ամենափոքր մասնիկն է, որը պահպանում է դրա քիմիական հատկությունները։
12. Ի՞նչ է քիմիական տարրը։
    Քիմիական տարրը պարզ նյութ է, որը կազմված է միայն մեկ տեսակի ատոմներից։
13. Ո՞ր նութերն են կոչվում պարզ:
    Պարզ նութերը կոչվում են այն նութերը, որոնք ունեն միայն մեկ համարժեք համար։ Այդպիսի նութերը հնարավոր չէ բաժանել ավելի փոքր մասերի։
14. Պարզ նյութերը ի՞նչ տեսակներ գիտես:
    Ոսկի, արծաթ, պղինձ, երկաթ։
15. Ո՞ր նութերն են կոչվում բարդ։
    Բարդ են կոչվում այն նյութերը, որոնք կազմված են երկու կամ ավելի տարրի ատոմներից։
16. Ի՞նչ է մոլեկուլը:
    Մոլեկուլը նյութի փոքրագույն մասնիկն է, որն ունի այդ նյութի քիմիական հատկությունները։ Մոլեկուլը կազմված է երկու կամ ավելի ատոմներից։
17. Ի՞նչ է քիմիական բանաձև:
    Քիմիական բանաձևը մեկ կամ մի քանի տարրերի բաղադրության տեքստային ներկայացում է, որը ցույց է տալիս, թե որոնք են այդ տարրերը և ինչպես են դրանք կապված։
18.   Ի՞նչ է  հարաբերական ատոմային զանգվածը(Ar ):
    Հարաբերական ատոմային զանգվածը ցույց է տալիս, թե տվյալ տարրի ատոմի զանգվածը, քանի անգամ է մեծ ածխածնի ատոմի զանգվածից։
19.   Ի՞նչ է  հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը(Mr):
    Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը ցույց է տալիս նյութի մեկ մոլեկուլի զանգվածը քանի անգամ է գերազանցում զանգվածի ատոմային միավորը(ջրածին)։

1. x²+2xy+y²=(x+y)²
2. a²+2ab+b²=(a+b)²
3. 9m²+6mn+n²=(3m+n)²
4. 16p²+40pq+q²=(4p+q)²
5. x⁴+2x²y³+y⁶=(x²+y³)²
6. a²+4ab+4b²=(a+2b)²
7. 4m²+12mn+9n²=(2m+3m)²
8. a⁶+2a³b³+b⁶=(a³+b³)²
9. a²-2ab+b²=(a-b)²
10. 9m²-6mn+n²=(3m-n)²
11. 16p²-56pq+49q²=(4p-7q)²
12. x⁴-6x²y+9y²=(x²-3y)²
13. 4x²-4xy+y²=(2x-y)²
14. 25-30c+9c²=(5-3c)²
15. 100a²-100ab+25b²=(10a-5b)²
    16-24y³+9y⁶=(4-3y³)²

 

Упражнение 1. Вставьте пропущенные буквы.

Собираться, блестеть,  выжигать,  протереть, касательная, предлагать, приложение, росток, выращенный, скакать, озарять, зарница, подгореть, загорелый, выгарки, выровнять (грядки), сравнить (с кем-то), непромокаемый (плащ), обмакнуть (кисть), склонение.

Упражнение 2. Выяснить значение проверяемого слова и подобрать родственное слово, которое позволяет проверить безударный гласный.

Увидать знакомого (видеть) — увядать без влаги (увянуть)

Залезать на чердак (лезть) — зализать ранку (лизать)

Поласкать кошку (ласкать) — полоскать белье (полощет)

Старожил города (старый) — сторожил объект (сторож)

Запевать песню (петь) — запивать водой (запить)

Развевается флаг (веять) — развивается ребенок (развитие)

Примерять одежду (примерка) — примирить друзей (мир)

Спеши в школу (спешка) — спиши в тетрадь (писать)

Упражнение 3. Выполните задания и прикрепите скрины вашей работы.

Игра 1

Игра 2

Игра 3

83. Տրված առածներում կետերի փոխարեն տեղադրիր հականիշ ածականները:

անճոռնի ճուտիկը սիրուն կարապ կդառնա: (սիրուն, անճոռնի)
Ասելը հեշտ է, անելն է դժվար : (հեշտ, դժվար)
վատ կտորից լավ վերարկու չես կարի: (լավ, վատ)
Ժլատի փորը դատարկ է, գրպանը՝ լիքը: (լիքը, դատարկ)
Չքավորի գրպանը դատարկ է ՝, սիրտը՝ լիքը: (լիքը, դատարկ)

88. Առանձնացրու անձնանիշ և իրանիշ  գոյականները:
Գունդ, գնդապետ, գնդացիր, Եգիպտոս, եգիպտացի, եգիպտացորեն, թիզ, թզուկ, ձիակառք, կառապան, վաճառատուն իմ վաճառական, ուղեվարձ, ուղևոր, վերելք, վիրաբույժ, հնդկացի, հնդկացորեն, հայ, Հայաստան, դերբայ, դերասան, հացաբույս, հացթուխ, խոհարար, խոհանոց, լրագիր, լրտես, հետախույզ, հետևանք:

Անձնանիշ-գնդապետ, Եգիպտոս, եգիպտացի, թզուկ, կառապան, ուղևոր, վիրաբույժ, հնդկացի, հայ, Հայաստան, դերասան, հացթուխ, խոհարար, լրտես, հետախույզ
իրանիշ-Գունդ, գնդացիր, եգիպտացորեն, թիզ, ձիակառք, վաճառատուն իմ վաճառական, ուղեվարձ, վերելք, հնդկացորեն, դերբայ, հացաբույս, խոհանոց, լրագիր, հետևանք:

89. Առանձնացրու թանձրացական և վերացական գոյականները:
Երամ, հույս, կասկած, պատիվ, վերարկու, ճաշակ, ճաշ, կարոտ, ծխախոտ, գութ, նախանձ, երաժիշտ, բնավորություն, քար, արձագանք, ծառ, հուշ, հուշարձան, վախ, նկար, բողոք, դասագիրք:

Թանձրացական գոյական-երամ, վերարկու, ճաշ, ծխախոտ, երաժիշտ, քար, ծառ, հուշարձան, նկար, դասագիրք։
Վերացական գոյական-հույս, կասկած, պատիվ, ճաշակ, կարոտ, գութ, նախանձ, բնավորություն, արձագանք, հուշ, վախ, բողոք։

90.Որտեղ անհրաժեշտ է, գրիր մեծատառով:

Անդրկովկաս, Ուկրաինայի հանրապետություն, Վանա լիճ, Գերմանիայի դաշնություն, Խաղաղ օվկիանոս, Միջերկրական ծով, Կովկասյան լեռնաշղթա, Ատլանտյան օվկիանոս, Բալթիկ ծով, Գեղամա լեռներ, մայրաքաղաք Երևան, Առյուծ Մհեր, Սասունցի Դավիթ, Անբան Հուռի, Պարզ լիճ, Կոտայքի մարզ, Արփա գետ, Պարույր Սևակ:

91.Ածանցների օգնությամբ հասարակ գոյականները դարձրու անձնանուններ:
Լույս-Լուսինե, լեռ-Լեռնիկ, գառ-Գառնիկ, թագ-Թագուհի, նազ-Նազենի, վարս-Վարսենիկ, վարդ-Վարդուհի, ցող-Ցողիկ, արծիվ-Արծրուն, սաթ-Սաթենիկ, խաչ-Խաչատուր:
Օրինակ՝ լեռ-Լեռնիկ, Լեռնուհի:

1. (m+n)²=m²+2mn+n²
2. (x+2)²=x²+4x+4²
3. (y+4)²=y²+8y+16
4. (1+p)²=1+2p+p²
5. (2x+1)²=4x²+4x+1
6. (2+3a)²=4+12a+9a²
7. (3m+5n)²=9m²+30mn+25n²
8. (3x+4y)²=9x²+24xy+16y²
9. (x-3)²=x²-6x+9
10. (1-m)²=1-2m+m²
11. (5-p)²=25-10p+p²
12. (2a-3)²=4a²-12a+9
13. (4-3y)²=16-24y+9y²
14. (2m-3n)²=4m²-12mn+9n²
15. (5p-2q)²=25p²-20qp+4q²
16. (a-b²)²=a²-2ab²+b⁴
17. (x³-y)²=x⁶-2x³y+y²
18. (m³-m²)²=m⁶-2m⁵+m⁴
19. (p⁴-q²)²=p⁸-2p⁴q²+q⁴
20. (a³-ab)²=a⁶-2a⁴b+a²b²
21. (x³-y²z)²=x⁶-2x³y²z+y⁴z²
22. (x+y³)²=x²+2xy³+y⁶
23. (2m-n²)²=4m²-4mn²+n⁴
24. (3p²-2q³)²=9p⁴-12p²q³+4q⁶
25. (ab+c²)²=a²b²+4ac²b+c⁴
26. (3m+n³)²=9m²+6mn³+n⁶
    (3ab²-c³)2=9a²b⁴-6ab²c³+c⁶

1․ Ո՞ր երևույթն է կոչվում դեֆորմացիա:    

Առրտաքին ազդեցության հետևանքով  մարմնի ձևի  և չափերի փոփոխությունը կոչվում է դեֆորմացիա

2. Բերել դեֆորմացիայի օրինակներ:
   Պլաստիլինի և զսպանակի օրինակները։
3. Ո՞ր դեֆորմացիան է կոչվում առաձգական, որը՝ պլաստիկ: Բերել օրինակներ:
   Եթե արտաքին ազդեցությունը վերացնելուց հետ մարմինը լրիվ վերականգնում է իր նախկին չափերը դեֆորմացիան կոչվում է առաձգական,  հակառակ դեպքում՝ պլաստիկ։

4.Ո՞ր ուժն են անվանում առաձգականության ուժ և ինչպես է այն ուղղված:

Առաձգական դեֆորմացիայի ժամանակ մարմնում առաջացած ուժեր,  որոնք խոչընդոտում  են դեֆորմացիայի կոչվում են առաձգականության ուժ։

5. Ձևակերպել Հուկի օրենքը և գրել բանաձևը:

   Առաձգական դեֆորմացիայի ժամանակ մարմնում առաջացած առաձգականության ուժն ուղիղ համեմատական է  դեֆորմացիայի չափին։
   F=kx

6.Ինչի՞ց է կախված զսպանակի կոշտությունը:

Կոշտությունը կախված է զսպանակի ձևից, չապերից, նյութի տեսակից։

7.Ի՞նչ  միավորով է արտահայտվում կոշտությունը ՄՀ-ում:
1 Ն/Մ

8. Ի՞նչ եղանակով կարելի է չափել ուժը: Դրանցից որն է առավել կիրառելի:
   Ուժաչափով։
   
9. Ի՞նչ կառուցվածք ունի պարզագույն ուժաչափը:
   Պարզագույն ուժաչափի հիմնական մասը զսպանակն է։ 
10. Ո՞ր օրենքի վրա է հիմնված ուժաչափի աշխատանքը:
    Հուկի  օրենք։

11.Ուժաչափի ի՞նչ տեսակներ գիտեք:
Բժշկական ուժաչափ, քարշային ուժաչափ։

Слайд 1: Заголовок

Тема: Новый год в Германии
Текст: Традиции и особенности празднования
Иллюстрация: Изображение ярких фейерверков, заполняющих небо над городом в новогоднюю ночь.

---

Слайд 2: Основные традиции

Заголовок: Традиции празднования Нового года в Германии
Текст: Новый год в Германии называется Silvester. Праздник начинается 31 декабря и продолжается до полуночи 1 января.
Иллюстрация: Силуэты людей, наблюдающих за фейерверками на площади или в городе.

---

Слайд 3: Ужин и вечеринки

Заголовок: Ужин и вечеринки на Новый год
Текст: Вечером 31 декабря немцы собираются с семьей или друзьями. Популярны блюда, такие как Berliner (пирожки с начинкой).
Иллюстрация: Съемка праздничного стола с традиционными блюдами и напитками, такими как Сект (немецкое шампанское).

---

Слайд 4: Фейерверки

Заголовок: Фейерверки в новогоднюю ночь
Текст: В новогоднюю ночь запускаются фейерверки. Это символизирует прощание с прошедшим годом и встречу нового.
Иллюстрация: Большой салют в ночном небе над городом, украшенным огнями.

---

Слайд 5: “Bleigießen” — Плавка свинца

Заголовок: Плавка свинца (“Bleigießen”)
Текст: Традиция гадания: плавят свинцовые фигурки, а затем по их форме предсказывают будущее.
Иллюстрация: Люди, стоящие около плиты, плавят металлы и анализируют формы.

---

Слайд 6: „Guten Rutsch“

Заголовок: Пожелания на Новый год
Текст: Немцы говорят “Guten Rutsch”, что означает «хорошего скольжения в Новый год».
Иллюстрация: Люди обмениваются поздравлениями и тостами с бокалами шампанского.

---

Слайд 7: “Neujahrskonzert” — Новогодний концерт

Заголовок: Новогодний концерт
Текст: 1 января многие немцы смотрят знаменитый Neujahrskonzert (Новогодний концерт).
Иллюстрация: Венский оркестр на сцене с музыкантами, играющими на классических инструментах.

---

Слайд 8: “Silvesterlauf” — Бег в Сильвестр

Заголовок: Спортивные традиции
Текст: В некоторых городах Германии проходят забеги в канун Нового года — Silvesterlauf.
Иллюстрация: Люди бегут в спортивной одежде по улицам, украшенным новогодними огнями.

---

Слайд 9: Пожелания на Новый год

Заголовок: Пожелания на Новый год
Текст: Немцы часто обмениваются пожеланиями здоровья, счастья и успехов.
Иллюстрация: Новогодняя открытка с поздравлением или картинка с людьми, обменивающимися поздравлениями.

---

Слайд 10: Заключение

Заголовок: Новый год в Германии — это праздник традиций!
Текст: В Германии отмечают Новый год с яркими традициями, семьями и друзьями. Это время для веселья, надежд и нового начала!
Иллюстрация: Счастливые люди на новогодней вечеринке, танцующие и весело проводят время.